Նուկիմ  քաղաքի խելոքները

ԱվետիքԻսահակյան

Ժամանակովմիքաղաք է եղել՝ Նուկիմանունով: Անունըկա, բայցտեղըմինչևհիմահայտնիչէ: Այսքաղաքըցուրտ է եղել՝ երկուձմեռ, միամառ: Միօրժողովուրդըհարայ-հրոցովհավաքվում, ափ է առնումվքաղաքիառաջաորմարդկանցդռները.

-Էսքաղաքումէլապրելչիլինի, սառանք, ախպեր, սառանք: Ելեքպատգամգնացեքթագավորիմոտ, գնացեք, թագավորինասեք, թեորերկուամառ, մեկձմեռչանի՝ մենքէսքաղաքումէ՜լմնացողըչենք:

– Ժողովրդիկամքըսուրբ է, – ասումենառաջնորդները, որքաղաքիխելոքներնենլինում, խորհրդիեննստում և որոշումթագավորիմոտգնալխնդրելու և, թագավորիսիրտըշահելուհամարէլմիքսակոսկինվերենտանումժողովրդիկողմից: Շինումենմիերկարնիզակ, նիզակիծայրիցկախումենքսակը և «թագավոր, որտեղես, գալիսենքքեզմոտ», ասումենքաղաքիառաջավորներնուճամփաընկնում:

Միավանիմիջովանցնելիս, տեսնումենխանութպանիմեկըկրակիբոցիպեսմիբան է ծախում: Դրատեսքըշատ է հրապուրումՆուկիմքաղաքիպատգամավորներին:

– Էտի՞նչեսծախում, ախպեր, – հարցնումեննրանք:

– Տաքդեղ, – պատասխանում է խանութպանը:

Առաջինանգամնենտեսնումտաքդեղը, առաջինանգամնենլսումտաքդեղանունը:

-Ուտելուբա՞ն է, – հարցնումեննրան:

– Ուտելուբան է, բաո՜նց, – պատասխանում է խանութպանը:

– Որէդպես է, միկշեռքէդասածիցդտուր:

Ավագպատգամավորըտաքդեղիցմիհատկծում է, բերանըմրմռում է, աչքերըարցունքոտվումեն, նետում է մյուսին, սաէլմիկտորկծում է, նետում է մյուսին: Էսպեսմինչևվերջինպատգամավորը: Բերաններըմրմռալով, աչքերըարցունքոտելով, խանութպանինհայհոյելով՝ շարունակումենճանապարհը: Միուրիշավանովանցնելիստեսնումենխանութպանիառաջսալաներիվրադարսված… չենիմանումինչ:

– Էդի՞նչեսծախում, ախպեր:

– Խաղող:

Առաջինանգամնենտեսնումխաղողը, առաջինանգամնենլսումխաղողիանունը:

– Ուտելուբա՞նէ,-հարցնումեննրանք:

– Էնէլո՜նց, – պատասխանում է խանութպանը:

– Դե, միկշեռքտո՛ւր:

Վճարումեն, առնում, ուտում, համըբերաններն է մնում: Շրթունքներըլիզելով, խանութպանինօրհնելով` շարունակումենճանապարհը:

Միուրիշավանովանցնելիստեսնումենխանութպանիմոտկտոր-կտորճերմակբաներ:

– Էդի՞նչեսծախում:

– Շաքար:

Շաքա՞ր….Ո՛չտեսելէին, ո՛չլսել:

– Ուտելուբա՞նէ,-հարցնումեննրանք:

– Էնէլո՜նց:

– Դե, միկշեռքտո՛ւր:

Վճարումեն, առնում, կռթկռթալովուտում, համըբերաններն է մնում:

Գնումեն, գնում, գիշերըվրա է հասնում: Նիզակըտնկումենգետնիմեջ, քսակովոսկինամրացնումնիզակին, իրենքպառկումենշուրջը, միամիտքնում: Գողըինչպե՞սկարող է բարձրանալվերև, նիզակիծայրիցկախվածքսակըառնել, իսկիխելքիմոտբա՞ն է:

Հակառակիպեսգիշերըմիճամփորդ է անցնումէդտեղերով, տեսնում է միտնկածձողիշուրջըմարդիկանուշքնելեն: Վեր է նայում` ձողիծայրիցբան է կախված: Վար է բերում ձողը, բացանումքսակը, մեջը՝ դեղինոսկի: Ոսկինդատարկում է իրխուրջինիմեջ, փոխարենըքսակիմեջխիճուավազ է լցնում, ձողընորիցկանգնեցնում:

ԱռավոտըՆուկիմքաղաքիխելոքներըշարունակումենիրենցճանապարհը: Հարցնելովհասնումենթագավորանիստքաղաքը: Գնումեն, թագավորիդռանըկանգնում: Դռնապանըիմաց է տալիսպալատականներին, սրանքէլթագավորին, թեՆուկիմքաղաքիցպատգամավորենեկել: Թագավորըհրամայում է ներսկանչելնրանց:

Պատգամավորներըթագավորին ցցցև բարևբռնածկանգնումեն: Ավագպատգամավորըքսակըմոտեցնում է թագավորին և ասում.

– Թագավո՛րնապրածկենա, մենքՆուկիմքաղաքիժողովրդիկողմիցենքեկելխնդրանքով: Էսմիքսակոսկինէլժողովրդիկողմիցքեզնվերենքբերել: Մերքաղաքըշատցուրտքաղաք է. երկուձմեռ, մեկամառ: Թեորերկուամառ, մեկձմեռչանես, էլմերքաղաքումմենքմնացողըչենք, լավիմացածլինես:

Մյուսպատգամավորներըգլխովհաստատումեննրաասածը:

Թագավորիգանձապահը, որվերցրելէրքսակը, թագավորիականջինփսփսում է, թեոսկուտեղխիճուավազ է:

Թագավորըմտածում է` սրանքնպատակո՞վենոսկուտեղխիճուավազբերել, թե՞ միամիտսրտով: Փորձելուհամարհրամայում է` նրանցառաջմիմատուցարանսևսալորդնեն` սևբոլոճներիհետխառը: Պատգամավորները վրաենպրծնում. ավագպատգամավորնասում է.

– Տղե՛րք, առաջոտավորնուտենք` չփախչեն, անոտըմերծառան է:

Թագավորըտեսնում է նրանցխելքիչափը և դառնալովնրանց` ասում է.

– Գնացե՛քձերտները, մինչևտեղհասնեք, մեկէլամառըեկածկլինի:

– Թախտիդհաստատմնաս, – ասումենպատգամավորները և ուրախ-զվարթվերադառնումենիրենցքաղաքը:

Ստեղծագործականաշխատանք

Իսկհետոի՞նչեղավ․․․

Փորձի՛րհեքիաթիհամարնորավարտհորինել։

Առաջադրանքներ

1. Բացատրի՛րընդգծվածարտահայտությունները։=
   ափ է առնում — Ձեռքն է առնում, բուռը՝ ձեռքն է վերցնում:
   խորհրդի են նստում —  ժողովե   են    անում
   Վար է բերում — իջեցնում է
   գլուխ են տալիս  — խոնարհվում են
   վրա են պրծնում — հարձակվում   են
2.  Տեքստից դո՛ւրս գրիր բարդ բառեր։
   հարայ-հրոցով, պատգամ, քսակ, տաքդեղ, պատգամավոր, սալան, խուրջին,
3. Բնութագրի՛ր  Նուկիմքաղաքի բնակիչներին։
   Միամիտ, անխելք
4. Հեքիաթիցդո՛ւրսգրիրնուկիմցիներինբնորոշողհատվածները։
5. Բնութագրի՛րթագավորին։
6. Դո՛ւրսգրիրթագավորինբնորոշողհատվածը։
7. Մանրամասննկարագրի՛րՆուկիմքաղաքը։ Ինչպիսի՞նկլինինրանցշուկան, դպրոցը, տները, փողոցները։ Շուկայումինչե՞րենվաճառում և այլն․․․
8. Խորհո՛ւրդտուրնուկիմցիներին։
9. Ի՞նչ է սովորեցնումայսհեքիաթը։
10. Հեքիաթըինչպե՞սկվերնագրես։

Լրացուցիչընտանեկանառաջադրանք․ընտանեկանռադիոթատրոն

Հեքիաթըդերերովկարդացե՛ք և ձայնագրե՛ք։

 

Page 55, Exc. 8

The title can be “The Little Foxes”

1. they / students
   They are students.
2. Ben / not / from Liverpool
   Ben is not from Liverpool.
3. I / at work
   I am at work.
4. Helen / five
   Helen is five.
5. it / summer
   It is summer.
6. you / late
   You are late.
7. it / not / my car
   It is not my car.
8. Linda and Mary / sisters
   Linda and Mary are sisters.
9. Luke / in bed
   Luke is in bed.
10. we / not / from Scotland
    We are not from Scotland.

 

1. you / from London?
2. he / old
   Is he old?
3. we / early
   Are we early?
4. Joseph / new
   Is Joseph new?
5. she / nice
   Is she nice?
6. they / brothers
   Are they brothers?
7. Patricia / here
   Is Particia here?
8. David and Paul / ready
   Are David and Paul ready?
9. I / late
   Am i late?
10. your car / blue
    Is your care blue?

	Ազգանուն, անուն	Ծննդյան տարեթիվ	Ծննդյան ամսաթիվ	Ծննդյան օրը	Հիմա քանի՞ տարեկան է։
1	Վարդան Ղարագյոզյան	2013 թվական	սեպտեմբեր	3
2	Նատալի Գալստյան	2013 թվական	ապրիլ	6
3	Նարե Ղազարյան	2013 թվական	սեպտեմբեր	19
4	Դանիելա Խուդոյան	2013 թվական	մայիս	28
5	Արթուր Խալաթյան	2012 թվական	հունվար	20
6	Ռաֆայել Նազարյան	2013 թվական	սեպտեմբեր	25
7	Միքայել Նազարյան	2013 թվական	սեպտեմբեր	25
8	Մարի Եղիազարովա	2013 թվական	հուլիս	30
9	Ռուզաննա Դանիելյան	2013 թվական	մարտ	30
10	Նարինե Վիրաբյան	2013 թվական	մայիս	24
11	Մուշեղ Կայայան	2013 թվական	հունվար	2
12	Հայկ Մամյան	2012 թվական	փետրվար	24
13	Հարություն Պետրոսյան	2013 թվական	օգոստոս	21
14	Անրի Ղազարյան	2013 թվական	հուլիս	23
15	Լիլիթ Անանյան	2013 թվական	մայիս	10
16	Կարեն Պողոսյան	2013 թվական	նոյեմբեր	21
17	Էվելինա Մնացականյան	2013 թվական	սեպտեմբեր	30
18	Սամանտա Մարտիրոսյան	2013 թվական	հոկտեմբեր	28
19	Հայկ Դանիելյան	2013 թվական	հունվար	22
20	Դավիթ Արզումանյան	2013 թվական	օգոստոս	1
21	Ավետ Ամիրյան	2013 թվական	նոյեմբեր	24
22	Էլիզա Տիգրանյան	2012 թվական	սեպտեմբեր	25

 

1. Օգտվելով աղյուսակից՝ որոշի΄ր, թե ով է տարիքով ամենամեծը։
   Արթուր Խալաթյան
2.  Օգտվելով աղյուսակից՝ որոշի΄ր, թե ով է տարիքով ամենափոքրը։
   Ավետ Ամիրյան
   
3. Օգտվելով աղյուսակից՝ որոշի΄ր, թե տղաներից ով է տարիքով ամենամեծը, ամենափոքրը։
   Արթուր Խալաթյան և Ավետ Ամիրյան
   
4. Օգտվելով աղյուսակից՝ որոշի΄ր, թե աղջիկներից ով է տարիքով ամենամեծը, ամենափոքրը։
   Էլիզա և Սամանտա
5. Աղյուսակից առանձնացրու այն սովորողների անունները, որոնք ծնվել են՝  

ա) ձմռանը –  Արթուր, Մուշւղ, Հայկ, Հայկ։

բ) գարնանը –  Նատալի, Դանիելա, Ռուզաննա, Նարինե, Լիլիթ

գ) ամռանը –  Մարի, Անրի, Դավիթ։

դ) աշնանը –  Վարդան, Նարե,կ Ռաֆայել, Միքայել, Կարեն, Էվելինա, Սամանտա, Սվետ, Էլիզ։

10, Որոշի΄ր, թե ով է քեզնից ամենափոքրը, ամենամեծը։ Հաշվի΄ր, ձեր տարիքների տարբերությունը։ 

Ավետ ամենփոքրը 10 ամիս 2 օր  և Արթուրը ամենամեծը 1 տարի։

վարժ. 10, էջ 100 պատասխանել հարցերին /գրավոր/

1. My sister does excersice every day.
   My sister doesn’t excersice every day.
2. My sister usually takes a shower in the morning.
   My sister usualy doesn’t take a shower in the morning.
3. My sister cleans her teeth at seven o’clock.
   My sister doesn’t cleans her teeth at seven o’clock.
4. My sister dresses at eight o’clock.
   My sister doesn’t dress at eight o’clock.
5. My sister has breakfast at nine o’clock.
   My sister doesn’t have breakfast at nine o’clock.

Տեքստի հետևյալ նախադասությունները դարձրեք հարցական և ժխտական:

• I am very sorry.
  Am i very sorry.
  I am not very sorry.
• I want to say goodnight
  Do i want to say goodnight?
  I dont want to say goodnight..
• I come up /բարձրանալ/ to my father’s room.
  Do i come up to my father’s room?
  I don’t come up to my father’s  room.
• He usually says.
  Does he usually say?
  He doesn’t usually say.

Հնչյունաբանություն 

Հնչյուն և տառ 

1. Տրված հնչյուններով կազմի՛ր բառեր: Օրինակ՝ տակու – կատու 

արիտ –  Տարի

շունա –աշոն  

ապրին –պանիր  

պուգլա – գոիլպա 

կօղա – օղակ 

րուհյ –  հյուր

թալիփ –  փաթիլ

2,Յուրաքանչյուր բառի հնչյունները վերադասավորիր այնպես, որ նոր բառ ստանաս: 

 

ափսե – փեսա
գեր —  երգ
սարդ — դարս
վիճակ —  կավիճ
թանաք — քաթան
կանթ —  թանկ
նուշ —  շուն

մական —  նամակ
հյուս —  հույս
մուկ —  կում
տեգ —  գետ
ուլ —  ույ
թութ —  թթու

4,Տրված հնչյուններն այնպես դասավորիր, որ բառեր ստանաս: 

Ա մ ի ք— Քամի
Ռ ա թ ո – աթոռ
Ռ ե ձ ք — ձեռք
Կ ա ժ բ ա – բաժակ
Ղ ն ի ա կ —  կաղնի
Ք ո ս խ — խոսք
Տ ք ի մ — միտք
Ր ի պ ն ա – պանիր
Կ չ ա կ ա – կակաչ

 

Լինում  է, չի լինում մի վարունգ ։ Այդ վարունգը շատ էր սիրում գնալ ծնունդի։ Մի օր նա կանչում է իր ընկերուհի ծաղկակաղամբին ու միասին  գնում են ծնունդի ։ Բայց մի օր բացվեց Թթու փարթին ։ Այնտեղ  գնացին  վարունգը,  ծաղկաղամբը,  կծու  պղպեղը, գազարը ու լոլիկը։ Նրանք հագան լողազգեստներն ու թռան ջրի մեջ,  որը աղի էր ու սարքեցին Թթու։

Հին ժողովուրդների համար մասուրի բուժիչ հատկությունների մասին հիշողությունը գենետիկ է: Այն հայտնի է Չինաստանում, Տիբեթում, Սիբիրում: Մասուրի թեյը, թուրմն ու կորիզայուղը մեծ տարածում ունեն հին մշակույթներում. պատճառն ավելի քան ակնհայտ է:

Մասուրի կորիզների յուղը բարձր է գնահատվում մաշկի խնամքի միջոցներում, քանի որ մաշկը կարող է արագորեն եւ ամբողջվին կլանել այն: Իսկ գեղեցկության աշխարհում յուղը շատ սիրված է, քանի որ հակաօքսիդիչ բետա-կարոտինի բարձր քանակության շնորհիվ կանխում է վաղահաս ծերացման նշանները եւ պաշտպանում է մաշկը միջավայրի վնասակար ազդեցություններից:

8. Տրված բառերի գործածությամբ, ութնյակներ / ութ տողից կազմված բանաստեղծություն/ կամ քառյակներ/ չորս տողից կազմված բանաստեղծություն/, հորինի՛ր:

Մասուր, սարսուռ, աշուն, ուշ, փուշ, կարմիր, անուշ, մշուշ, մուժ, քամի, տանի:

Աշունը իր հետ

Մասուր է բերում,

Մասուրը կարմիր

Սարսուռ է բերում։

9. Գրի՛ր ստեղծագործական շարադրություն << Մասուրի ճամփորդությունը>> վերնագրով և հրապարակի՛ր։

Մի օր մասուրը տխուր նստած էր և մտքին եկավ մի միտք։ Նա որոշեց ճամփորդել, քանի որ հոգնել էր միայնությունից։ Նա վերցրեց իր պայուսակը, որի մեջ կաին արաջին անհրաժեշտ իրեր։ Նա ուղևորվեց դեպի արևելյան երկրներ։ Ճանապարհին նա ծանոթացավ և ընկերացավ քամու հետ։ Թէ քամին, թէ մասուրը շատ  երջանիկ  էին։